Guru

Imię i nazwisko: Keith Elam
Początek działalności: 1985-2010
Albumy: Guru's Jazzmatazz, Vol. 1 (1993); Guru's Jazzmatazz, Vol. 2: The New Reality (1995); Guru's Jazzmatazz, Vol. 3: Streetsoul (2000); Baldhead Slick & da Click (2001); Version 7.0: The Street Scriptures (2005); Guru's Jazzmatazz, Vol. 4: The Hip Hop Jazz Messenger: Back to the Future (2007); The Timebomb: Back To The Future Mixtape (2007); The Best of Guru's Jazzmatazz (2008); Guru 8.0: Lost and Found (2009)
Powiązania: Gangstarr

Guru, przedstawiciel Massachusetts, był założycielem grupy Gangstarr. W produkcjach indywidualnych skupiał się na swoim projekcie Jazzmatazz, w którym łączony miał być jazz z rapem. Połączenie się udało, Guru wydał wiele świetnych albumów, które przypadły do gustu nie tylko odbiorcom rapu. Rozwinięcie jego ksywki to Gifted Unlimited Rhymes Universal.
Niestety, w marcu tego roku Keith Elam, znany jako Guru, doznał ataku serca po którym zapadł w śpiączkę, a następnie zmarł.

DJ Premier

Imię i nazwisko: Christopher Edward Martin
Początek działalności: 1984
Albumy: Niezliczona ilość produkcji
Powiązania: Gangstarr, niezliczona ilość kontaktów

DJ Premier to człowiek-legenda dla całej muzyki rap. Najbardziej zaangażował się w Gangstarr, ale pewnie sam nie pamięta wszystkich raperów których wspierał przez lata swojej działalności. Pomimo szalonej ilości wyprodukowanych bitów, niemal każdy z nich słuchacz obdarzony uważnych uchem przypisze bez błędu do Premiera.

Underground USA odcinek 1

Wykonawca: N.Y. Confidential
Tytuł: Why?
Album: Vinyl EP
Rok wydania: 1998
Wytwórnia: Guillotine Records
Produkcja: E. Knight




Wykonawca: Cozmic Ray
Tytuł: Danger
Album: Money Buzz
Rok wydania: 1998
Wytwórnia: Psycho V Records
Produkcja: DJ Bronco



Wykonawca: Shabazz the Disciple
Tytuł: The Lamb's Blood
Album: The Lamb's Blood EP
Rok wydania: 1996
Wytwórnia: ?
Produkcja: Baby J

Podziemie Polska odcinek 1

Wykonawca: Endefis
Tytuł: Czas wziąć sprawy w swoje ręce
Album: O Tym Co Widzisz Na Oczy
Rok wydania: 2003
Wytwórnia: Promil Records
Produkcja: L.A.




Wykonawca: Sabot
Tytuł: Ilu jest takich?
Album: Ukrite Produkcje - Tom 1
Rok wydania: 2005
Wytwórnia: UKRITE STUDIO
Produkcja: Krite (?)




Wykonawca: Onar
Tytuł: Nikt mnie nie zatrzyma
Album: Styl Reprezentacji 1 Ligi
Rok wydania: 2000
Wytwórnia: RRX
Produkcja: ?

Eldo

Imię i nazwisko: Leszek Kaźmierczak
Początek działalności: 1997
Albumy: Opowieść o tym, co tu dzieje się naprawdę (2001); Eternia (2003); Człowiek, który chciał ukraść alfabet (2006); 27 (2007); Nie pytaj o nią (2008); Zapiski z 1001 nocy (2010 jeszcze nie wydana)
Powiązania: Grammatik, Projekt Parias

Eldo to dobrze znany raper z Warszawy, który karierę zaczynał w zespole Grammatik, by potem zająć się solowymi produkcjami. Charakterystyczna barwa głosu, inteligentne teksty i odważne prezentowanie swoich poglądów na temat życia i sceny to coś za co wielu go pokochało, ale i wielu znienawidziło. Wraz z Noonem nagrał w 2003 roku znakomitą płytę Eternia, która jest ceniona tylko niewiele niżej niż "Światła Miasta" Grammatika.

Grammatik - Światła Miasta

Autor: Grammatik
Rok wydania: 2000
Studio: T1 Teraz
Producent: Noon

1. Wiatruczas – 3:24
2. Nie ma czasu pomyśleć (gość. Pezet) – 4:45
3. Friko – 3:43
4. Każdy ma chwile (gość. Fenomen) – 5:18
5. Spacer – 1:06
6. Nie ma skróconych dróg – 4:04
7. Mówią mi (gość. Eis) – 5:01
8. Puste pokoje (bębny grają miks) – 4:15
9. Zwyczajne marzenia – 3:35
10. Jest już późno, piszę... – 3:26
11. Pamiętam (gość. Fisz) – 4:19
12. Wiatrucień – 3:02

Grammatik

Nazwa: Grammatik
Rok założenia: 1997-2000; 2004-2008
Członkowie: Eldo, Jotuze, Daniel Drumz
Albumy: EP (1997); EP+ (1998); Światła Miasta (2000); Reaktywacja EP (2004); 3 (2005); Podróże (2007)

Jeden z najważniejszych składów warszawskiej i polskiej sceny rap. Debiut to nielegalny materiał EP, który został szybko dostrzeżony na scenie, dzięki czemu już rok później pojawia się EP+ już jako legalne wydawnictwo. W 2000 roku grupa wydała legendarną jak na polskie warunki płytę "Światła Miasta". Cena tej płyty na aukcjach osiąga dzisiaj kwoty rzędu 1-2 tysięcy złotych. Niestety, Grammatik opuścili Noon (odpowiedzialny za fantastyczne bity) i Ash, przez co zespół na 4 lata zawiesił działalność. W 2004 roku Grammatik powrócił z płytą "Reaktywacja", ale w składzie Eldo, Jotuze i Daniel Drumz nie udało już się odnieść sukcesu na miarę "Świateł". W 2008 grupa oficjalnie zakończyła działalność.

Gangstarr

Nazwa: Gangstarr
Rok założenia: 1985-2010
Członkowie: DJ Premier, Guru
Albumy: No More Mr. Nice Guy (1989); Step in the Arena (1991); Daily Operation (1992); Hard to Earn (1994); Moment of Thruth (1998); The Ownerz (2003)

Gangstarr to kolejny słynny duet - prawdopodobnie najlepszego DJ'a świata - Premiera, oraz wybitnego rapera Guru. Na początku kariery Guru współpracował z DJ'em 1,2 B-Down i to w tym składzie powstał pierwszy winyl grupy. W 1989 roku grupa zakończyła działalność, a Guru był jedynym chętnym na kontynuowanie jej tradycji. W czasie poszukiwań nowego DJ'a, Premier podesłał kasetę ze swoimi możliwościami...
Niestety, w marcu tego roku Keith Elam, znany jako Guru, doznał ataku serca po którym zapadł w śpiączkę, a następnie zmarł.
"So you can tell everyone, that I'm jerking you. And if you don't like it kid - take it personal".

Big L

Imię i nazwisko: Lamont Coleman
Początek działalności: 1992-1999
Albumy: Lifestylez ov da Poor & Dangerous (1995); The Big Picture (2000, pośmiertny)
Powiązania: D.I.C.T.

Big L to jedna z legendarnych postaci amerykańskiego rapu. Niesamowity flow, świetne rymy, kontrowersyjne, brutalne, odważne teksty i śmierć w niewyjaśnionych okolicznościach. Podobno L został zamordowany za długi swojego brata, Big Lee, który 3 lata później został zamordowany na tym samym podwórku co Lamont. Motywów zbrodni nie wyjaśniono, zatrzymano jedynie sprawcę - Geralda Woodleya. Niestety do śmierci Big L zdążył wydać jedynie jeden album i kilka singli, również dlatego że był znany przede wszystkim jako wybitny freestyle'owiec, a nad tekstami pisanymi pracował bardzo długo. Jego ostatni singiel Ebonics powstawał przez rok.

Raekwon the Chef - Only Built 4 Cuban Linx

Autor: Raekwon the Chef
Rok wydania: 1995
Studio: Loud/RCA/BMG
Producent: RZA, Mitchell Diggs, Oli Grant

1 "Striving for Perfection" '1.43
2 "Knuckleheadz" '4.03
3 "Knowledge God" '4.24
4 "Criminology" '3.47
5 "Incarcerated Scarfaces" '4.42
6 "Rainy Dayz" '6.02
7 "Guillotine (Swordz)" '4.22
8 "Can It Be All So Simple (Remix)" '5.38
9 "Shark Niggas (Biters)" '1.38
10 "Ice Water" '3.38
11 "Glaciers of Ice" '5.20
12 "Verbal Intercourse" '3.31
13 "Wisdom Body" '2.38
14 "Spot Rusherz" '3.13
15 "Ice Cream" '4.13
16 "Wu-Gambinos" '5.39
17 "Heaven & Hell" '4.56
18 "North Star (Jewels)" '3.58

Mobb Deep - The Infamous

Autor: Mobb Deep
Rok wydania: 1995
Studio: Loud/RCA/BMG Records
Producent: Mobb Deep, Q-Tip, Matt Life, Schott Free

1 "The Start of Your Ending (41st Side)" '4.24
2 "(The Infamous Prelude)" '2.22
3 "Survival of the Fittest" '3.43
4 "Eye for a Eye (Your Beef Is Mines)" '4.54
5 "(Just Step Prelude)" '1.06
6 "Give Up the Goods (Just Step)" '4.02
7 "Temperature's Rising" '5.00
8 "Up North Trip" '4.58
9 "Trife Life" '5.19
10 "Q.U.-Hectic" '4.55
11 "Right Back at You" '4.52
12 "(The Grave Prelude)" '0.30
13 "Cradle to the Grave" '4.57
14 "Drink Away the Pain (Situations)" '4.44
15 "Shook Ones Pt. II" '5.24
16 "Party Over" '5.40

Wu-Tang Clan - Enter the Wu-Tang (36 Chambers)

Autor: Wu-Tang Clan
Rok wydania: 1993
Studio: Loud
Producent: Prince Rakeem, Method Man, ODB

1. "Bring Da Ruckus" - 4:10
2. "Shame On A Nigga" - 2:57
3. "Clan In Da Front" - 4:33
4. "Wu-Tang: 7th Chamber" - 6:05
5. "Can It Be All So Simple" - 6:53
6. "Da Mystery of Chessboxin'" - 4:48
7. "Wu-Tang Clan Ain't Nuthing Ta F'Wit" - 3:36
8. "C.R.E.A.M." - 4:12
9. "Method Man" - 5:50
10. "Protect Ya Neck" - 4:52
11. "Tearz" - 4:17
12. "Wu-Tang: 7th Chamber - Part II" - 5:08
13. "Method Man Remix (Skun Mix)"
14. "Conclusion" - 1:00

Army of the Pharoahs

Nazwa: Army of the Pharoahs
Rok założenia: 1998
Członkowie: Vinnie Paz i kilkunastu innych
Albumy: The Torture Papers (2006); Ritual of Battle (2007); The Unholy Terror (2010)

AOTP to super-grupa założona przez Vinniego Paza, skupiająca najlepszych podziemnych raperów ze wschodniego wybrzeża. Początkowo Armia występowała głównie na featuringach Jedi Mind Tricks, jednak w 2007 ukazała się pierwsza płyta - The Torture Papers. Stylu AOTP nie da się pomylić z żadnym innym ze względu na charakterystyczne bity.

Jedi Mind Tricks

Nazwa: Jedi Mind Ticks
Rok założenia: 1995
Członkowie: Vinnie Paz, Jus Allah, DJ Stoupe the Enemy of Mankind
Albumy: The Psycho-Social (1997); Violent by Design (2000); Visions of Gandhi (2003); Legacy of Blood (2004), Servants in Heaven, Kings in Hell (2006); A History of Violence (2009)

Jedi Mind Tricks zostało założone przez dwóch kumpli z filadelfijskiego liceum - Vinniego Paza i DJa Stoupe'a. W 1999 roku do zespołu dołączył Jus Allah z New Jersey, ale po wydaniu jednej płyty opuścił JMT z niewyjaśnionych przyczyn, by powrócić w roku 2007. Grupa zaprasza do współpracy wielu znakomitych raperów, gościnnie skrecze i refreny robi DJ Kwestion. Znak rozpoznawczy grupy to potężne bity często oparte na motywach z muzyki klasycznej i oczywiście charakterystyczna barwa głosu Vinniego Paza. Co ciekawe, grupa sprzedała blisko 700 tysięcy krążków - wszystkie bez udziału oficjalnych wydawców.

Mobb Deep

Nazwa: Mobb Deep
Rok założenia: 1992
Członkowie: Prodigy, Havoc
Albumy: Juvenile Hell (1993); The Infamous (1995); Hell on Earth (1996); Murda Muzik (1999); Infamy (2001); Amerikaz Nightmare (2004); Blood Money (2006); The Safe is Cracked (2009)

Mobb Deep to słynny duet raperów z Nowego Jorku. Havoc i Prodigy poznali się jeszcze w szkole, gdzie rozpoczęli działalność jako Poetical Profits. Pierwszy album "Juvenile Hell" wydali już jako Mobb Deep, co ciekawe obaj mieli w momencie premiery po zaledwie 17 lat. Duetem szybko zainteresowali się najbardziej znamienici producenci i było jasne że ich kariery potoczą się znakomicie. W 1995 wydali jeden z najlepszych albumów w historii rapu - The Infamous. Niestety, w ostatnich latach Havoc i Prodigy dołączyli do G-Unit, co zaowocowało znaczną obniżką jakości muzyki zespołu.

Killarmy

Nazwa: Killarmy
Rok założenia: 1995
Członkowie: 4th Disciple, 9th Prince, Kinetic 9, Dom Pacino, Islord, Killa Sin, ShoGun Assasson
Albumy: Silent Weapons for Quiet Wars (1997); Dirty Weaponry (1998); Fear, Love & War (2001)

Killarmy to grupa znana przede wszystkim dzięki swoim koneksjom z Wu-Tang Clanem, który firmuje grupę swoim szyldem. Jest to chyba najbardziej znana ekipa działająca pod wezwaniem Wu. Tematyka tekstów jest zbliżona do "starszych braci", co jest o tyle logiczne, że 9th Prince jest młodszym bratem RZA. Po 9 latach ciszy, 9th Prince przyznał, że Killarmy szykuje nowy album, który powstanie bez Killa Sina, odsiadującego czteroletni wyrok.

Shabazz the Disciple

Imię i nazwisko: David Collins
Początek działalności: 1994
Albumy: The Book of Shabazz (Hidden Skrollz) (2003); The Passion of the Hood Christ (2006); Welcome to Red Hook Houses (2008)
Powiązania: T.H.U.G., Wu-Tang Clan

Ponoć Big Pun w jednym z wywiadów przyznał, że to właśnie Shabazz zainspirował jego styl. I nie ma się co dziwić - Shabazz to jeden z najlepszych żyjących raperów, niestety mocno niedoceniony. Pierwszy album wydał w 2003 roku, ale jego pierwszy singiel "Death be the penalty" powstał w 1995 roku i jest uznawany za bezsprzeczną klasykę. Drugi singiel z tego samego roku - "Crime Saga" - również. Po tych dwóch produkcjach świat rapu stanął przed Shabazzem otworem, ale konsekwencją tego były "tylko" kolejne, znakomite single i gościnne występy. Na szczęście kiedy już zaczął nagrywać płyty, ciężko się zdecydować która jest lepsza.

Necro

Imię i nazwisko: Ron Braunstein
Początek działalności: 1991
Albumy: I Need Drugs (2000); Gory Days (2001); The Pre-Fix for Death (2004); The Sexorcist (2005); Death Rap (2007); Die! (2010)
Powiązania: Ill Bill, Non-Phixion

Necro, brat Ill Billa, to jeden z największych skandalistów w dziejach rapu. Jest on twórcą death rapu - gatunku charakteryzującego się wyjątkowo brutalnymi tekstami o przemocy, narkotykach, seksie a nawet okultyzmie. Nazwa death rap pochodzi od death metalu, sam Necro grał na gitarze w trash metalowym Injustice. Jego płyta "The Sexorcist" jest określana jako porn rap. Pierwszy teledysk Necro do kawałka "I need drugz" został zbojkotowany przez stacje telewizyjne z powodu pokazywania w nim narkotyków.

Q-Unique

Imię i nazwisko: Anthony Quiles
Początek działalności: 1992
Albumy: Vengeance is Mine (2004); Between Heaven & Hell (2010, jeszcze nie wydany)
Powiązania: The Arsonists, StillWell

"George Bush comes up, and the towers come down / George Bush runs amuck, and the power goes down / George Bush don't give a fuck, as the hour comes around / so George Bush gets bucked, as I shower off a round". Ten tekst doskonale podsumowuje twórczość Q-Unique'a - świetne, często polityczne teksty, znakomita technika, wspaniały flow. Co ciekawe, Q zaczynał jako b-boy, nagrywał z zespołem metalowym a niedługo światło dzienne ujrzy projekt rap-metalowy StillWell. Niedługo ukaże się także druga solowa płyta artysty.

The Arsonists

Nazwa: The Arsonists
Rok założenia: 1993
Członkowie: Jise One, Q-Unique, Swel Boogie
Albumy: As The World Burns (1999); Date of Birth (2001)

The Arsonists to kolejni przedstawiciele nowojorskiego podziemia. Grupa powstała w 93 roku na Brooklyn'ie jako Bushwick Bomb Squad. Nazwa The Arsonists pojawiła się po wydaniu pierwszego singla "Sessions". Pierwszy album "As The World Burns" wyszedł dopiero w 1999 roku, ale nie można o nim napisać złego słowa. Druga płyta "Date of Birth" ukazała się po dwóch latach i jest równie dobra. The Arsonists to szeroki repertuar różnych stylowo bitów i tekstów, niezmienne pozostają tylko ogromne zdolności Jis One'a, Q-Unique'a i Swel Boogie'go.

Ill Bill

Imię i nazwisko: William Braunstein
Początek działalności: 1991
Albumy: What's Wrong With Bill? (2004); The Hour of Reprisal (2009)
Powiązania: Non-Phixion, Necro, La Coka Nostra

Ill Bill to raper i producent (Uncle Howie Records) z Brooklyn'u, który karierę zaczął w Non-Phixion. Karierę solo rozpoczął dopiero w 2004 roku, ale za to od mocnego uderzenia - świetnego What's Wrong With Bill? Druga płyta to z kolei cała plejada największych gwiazd na featuringach. Teksty Bill'a to oczywiście kontrowersyjna mieszanka własnych przeżyć, polityki i niekoniecznie popularnych wizji świata. Na przykład jego pierwszy singiel - The Anatomy of a School Shooting - to bardzo trafny komentarz na temat szkolnej strzelaniny w Columbine, a raczej medialnej szopki którą karmiony był potem cały świat.

Non-Phixion

Nazwa: Non-Phixion
Rok założenia: 1995-2010
Członkowie: Ill Bill, Sabac Red, Goretex, DJ Eclipse
Albumy: The Future is Now (2002); The Green Album (2004)

Underground'owy zespół z Nowego Jorku, powstały w 1994 roku z inicjatywy MC Search'a, jednak pierwszy LP wydany został dopiero w 2002 roku. Kontrowersyjne teksty ukazujące nieco alternatywną rzeczywistość i mocne, niepokojące bity to znaki szczególne grupy. W chwili obecnej członkowie zespołu zajęli się własnymi produkcjami, a Non-Phixion jako takie nie istnieje.

Raekwon the Chef

Imię i nazwisko: Corey Woods
Początek działalności: 1992
Albumy: Only Built 4 Cuban Linx… (1995); Immobilarity (1999); The Lex Diamond Story (2003); Only Built 4 Cuban Linx… Pt. II (2009)
Powiązania: The Vatican Mixtape, R.A.G.U.

Członek Wu-Tang Clanu, wsławił się legendarną płytą Only Built 4 Cuban Linx, która osiągnęła status złotej płyty. Również jego drugi solowy album Immobilarity zdobył to wyróżnienie. Poza klasyczną działalnością Wu i solową, Rae wypuścił też kilkanaście mixtape'ów. Jego cecha charakterystyczna to rewelacyjny flow, którym zjednał sobie ludzi na całym świecie.

Method Man

Imię i nazwisko: Clifford Smith
Początek działalności: 1992
Albumy solo: Tical (1994); Tical 2000: Judgement Day (1998); Tical 0: The Prequel (2004); 4.21... The Day After (2006); The Crystal Meth (2010)
Powiązania: Wu-Tang Clan, Blackout!, Wu-Massacre

Jeden z założycieli Wu-Tang Clan. Zasłynął wykonując solo kawałek M.E.T.H.O.D. Man z pierwszej płyty Wu. Od tamtej pory cieszy się zasłużoną sławą jednego z najlepszych raperów na świecie. W tym roku był na pierwszym indywidualnym koncercie w Polsce, zagrał w klubie The Fresh.

Wu-Tang Clan

Nazwa: Wu-Tang Clan
Rok założenia: 1992
Członkowie: RZA, GZA, Method Man, Raekwon, Ghostface Killah, Inspectah Deck, U-God, Masta Killa, Capadonna
Albumy: Enter the Wu-Tang (36 Chambers); (1993) Wu-Tang Forever (1997); The W (2000); Iron Flag (2001); 8 Diagrams (2007)

Legendarna ekipa wywodząca się z dzielnic Nowego Jorku: Staten Island (Shaolin) i Brooklynu. Już pierwszy album przyniósł Wu miano zespołu kultowego, potem było już tylko lepiej. Dzisiaj "Wu-Tang Clan" to już cała instytucja około-muzyczna. Pod tym szyldem kryją się dziesiątki, jeśli nie setki ciekawych wykonawców muzyki rap, firma odzieżowa, filmy, gry komputerowe i miliony fanów na całym świecie.